Ken je het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen? Als je een leuk uitstapje zoekt waar opa en oma én de kleinkinderen van zullen genieten, is dit een aanrader. Wij waren er afgelopen woensdag met 2 meisjes van 5 en 7 jaar, mijzelf en opa en oma geboren in de jaren ’50. Ondanks dat het museum de leefwijze van 100 jaar geleden laat zien, herkenden opa en oma heel veel dingen van vroeger. Het ‘gemak’ bijvoorbeeld (de poepdoos). Er was ontzettend veel te doen en te zien, zowel voor volwassenen als kinderen. We hebben ons geen minuut verveeld en eigenlijk alleen het buitenmuseum bekeken. Een ontzettend leuk dagje weg!
Je museumervaring begint al op een bijzondere manier. Vanaf de parkeerplaats moet je namelijk met de veerpont naar het museum toe. Dit vaartje duurt ongeveer een kwartier en onderweg wordt er van alles verteld. Hierdoor ben je helemaal onthaast wanneer je daadwerkelijk in het Zuiderzeemuseum aankomt. Ook heb je op de boot alle tijd om het boekje met verschillende plattegronden (waaronder die met de kinderspeurtocht) door te nemen. Zo weet je precies waar je heen wilt. In ons geval naar een plek om eerst even koffie te drinken!
Expeditie Waterwerken
Toen we om 11 uur van de veerpont afstapten liepen we meteen tegen Expeditie Waterwerken aan. En dat zag er té leuk uit om niet meteen te proberen. Terwijl oma met mijn jongste dochter ging ‘vissen’, stapte ik met de oudste samen in een wiebelig roeibootje. Best een beetje spannend en wiebelig, maar heel erg leuk om te doen. Ik bleek het nog een beetje te kunnen, ook al heb ik het weinig gedaan in mijn leven. We roeiden naar verschillende eilandjes (en zagen een grote reiger!) waar dochterlief uit het bootje stapte om proefjes met water te doen, terwijl ik de kant vasthield. Ze vond het heel erg stoer en het was ook echt even gezellig zo saampjes op het water. Wij kozen voor een 2-persoons roeiboot, maar er lagen ook 4-persoonsroeiboten klaar. En mocht je toch afdrijven? Bij deze activiteit staan altijd medewerkers langs de kant en er zijn ook reddingsvesten beschikbaar die je eventueel aan kunt trekken.
Taart en stoom bij Café Hindeloopen
Via de kalkovens liepen we richting Café Hindeloopen voor een kopje koffie met gebak. Ondertussen genoten we van het mooie uitzicht. Opa en oma vonden de achtertuintjes heel herkenbaar. Het Zuiderzeemuseum is een openluchtmuseum dat is opgebouwd met huizen, winkels en werkplaatsen die vroeger in dorpen en steden aan de Zuiderzee stonden. Buiten op het terras bij Café Hindeloopen bestelden we 3x koffie met gebak en 2 chocolade muffins met appelsap. Lekker! Zo konden we met de kaarten in de puzzelboekjes erbij onze route bepalen.
Maar wat was dat? Overal stoom! En niet zo’n klein beetje ook, hele grote witte walmen over het dijkje… De ventielen van de stoommachine even verderop moesten stoom afblazen. Als dat niet regelmatig gebeurt, kunnen ze gaan roesten en bij echte overdruk gaat het dan mis, zo vertelde de stoommachinist ons. Hij liet ons ook meteen een afbeelding zien van een ontplofte stoommachine. En het vuurtje, de benodigde grondstoffen en nog veel meer. Dit alles om de ouderwetse wasserette draaiende te houden. We zagen de wasborden, de zeep, droogzolder en nog veel meer. De meisjes kregen beiden een mooie steen mee ‘die als je hem met meer dan 1000 bar samenperst in een diamant verandert’. Een echte schat dus, die ze een dag later trots op school lieten zien.
Helende frisse lucht en de kakdoos
We zagen veel bijzondere dingen die voor opa en oma (beide nog lang geen 100) toch ook nog herkenbaar waren. Het Gemak bijvoorbeeld: de houten kakdoos met deksel. Stond vroeger gewoon in de keuken naast het aanrecht, hoorde ik. En koffiedrinken naast de koeien was heel gewoon, dan bleef het voorhuis schoon. En het prieeltje met bed erin dat je kon draaien, hier werd je in gelegd in de frisse buitenlucht als je ziek was. De varkens, de kippen, de schuren… Het wasgoed dat op het grasveld lag te bleken. De geur in de ouderwetse huisjes, sommige meubels en kleden… Tegenwoordig heb je veel verschillende interieurstijlen, maar vroeger was dat natuurlijk niet. Er zat zelfs een huisvrouw van toen op een krukje haar breiwerk uit te halen. Het kind was eruit gegroeid dus ze hergebruikte de wol om een groter exemplaar te maken. De maatschappij van overvloed nu vormt een behoorlijk contrast met de zuinigheid waarmee men vroeger met spullen moest omgaan.
Oud-Hollandse spelletjes en winkels
Voor de speurtocht bezochten we verschillende oud-Hollandse winkeltjes en deden we spelletjes van toen. Heel bijzonder was ook de kralentuin waar we even in mochten lopen. Vroeger werd er bij ontdekkingsreizen met kralen betaald. Op een gegeven moment werden de kralen echter niet meer als betaalmiddel geaccepteerd, waardoor deze hun waarde verloren. Met de overgebleven kralen werden daarom prachtige kunstwerken in de tuinen van welgestelde mensen gemaakt. Later zag ik op de plattegrond dat we het snoepwinkeltje helemaal gemist hebben! Dat was vast ook erg leuk geweest. Wel hebben we een paar souvenirs gekocht.
Toen begonnen onze maagjes te knorren en liepen we door naar het Amsterdamse Huis, een buffetrestaurant waar je heerlijk kunt eten. De kinderen kregen een kindermenu, heel leuk: patat en kipnuggets in een bootje geserveerd. Wij mochten de traditionele Zuiderzeegerechten met een hedendaagse twist proeven, zoals een smoothie van watergruwel en een speciale flammkuchen met kapkool. Buiten op het terras genoten we ondertussen van het uitzicht, de eendjes en de mensen die zich aan de overkant op het schoolplein vermaakten met hinkelen en springtouwen. Dat wilden de meisjes ook wel! Even later stonden we dus met z’n allen touwtje te springen, terwijl vanaf het terras aan de overkant “in spin, de bocht gaat in, uit spuit, de bocht gaat uit” klonk. Herkenning voor iedereen, behalve voor de meisjes die niet zo vaak touwtje springen thuis of op school. Ze vonden het dan ook erg moeilijk, maar wel heel leuk om te oefenen. En draaien bleek ook een kunst op zich.
Verkleden in klederdracht
Veel tijd om te oefenen hadden we niet, want de verkleedkist zou speciaal voor ons worden geopend. Tijdens weekenden en in de schoolvakanties is deze elke dag open. Hier kunnen kinderen voelen hoe het is om op klompen te lopen en krijgen ze een mooi kostuum van vroeger aan. De oudste een lange rok en de jongste een dracht uit een wat modderiger omgeving waar ze de lengte van de rokken daarom een stuk korter droegen. Ook de jongetjes van vroeger droegen jurkjes, de medewerkster liet ons zien hoe we aan een witte bies konden herkennen dat het een jongetje was. Oma en mama trokken ook klompen aan en de meisjes mochten in klederdracht rondlopen zodat we mooie foto’s konden maken tussen de gebouwen van toen. Helemaal echt! De jongste bleef liever bij opa zitten, daarom wat meer foto’s van mijn oudste die er enorm van genoot in deze mooie kleren. Ze vond het jammer toen alles weer uit moest, want het mutsje zat zo lekker. Dat had ze graag op gehouden.
Daar bij die molen…
We kleurden nog even bij de verskas, waar we vragen voor de speurtocht moesten beantwoorden in het thema van de tentoonstelling ‘Vers van Vroeger’. Hoe bewaarden mensen vroeger hun eten? Er was tenslotte nog geen koelkast… Via de boomgaard en de visrokerij kwamen we bij een mooi waterexperiment voor de kinderen naast de molen. Hier kon je bovendien het dijkje op om van het uitzicht te genieten. Op het water zagen we allemaal zeilboten in de verte. En voor ons de molen, de weilanden en gebouwen van het museum. Nu kwamen we aan bij het volgende woonwijkje van toen, waar we in de huizen en werkplaatsen konden kijken. Op het keienweggetje buiten stond een grote kraam waar touwen werden gemaakt. De meisjes mochten hier hun eigen springtouw maken, zodat ze deze vaardigheid thuis onder de knie kunnen krijgen. Zeer geconcentreerd luisterden ze naar de instructies en gingen ze aan de slag. Toen hun touw klaar was, kregen ze instructie om er een achtknoop in te maken. De medewerker wist ook precies onze ‘boef’ er uit te pikken, die kreeg handboeien 😉 . Op het pleintje een stukje verderop werd nog even geoefend met springtouwen, speelden de dames met stokpaardjes en liet ik zien hoe de ijzeren ring met geleider werkt.
De meisjes waren nu flink moe. We hebben lang niet alles in het buitenmuseum gezien. Toch zijn we er van 11 tot half 5 geweest (en toen nog de veerpont terug). Er is zo ontzettend veel te doen, te zien en te beleven! Wanneer je bijvoorbeeld richting het binnenmuseum loopt (zijn wij nu niet geweest) kom je nog langs een haven met kindereiland. Je kunt ook een klompbootje maken, of een zeepje, of een schrijfles volgen of…
Wat kost een dagje Zuiderzeemuseum?
Als je een museumjaarkaart hebt, of een Bankgiroloterij VIP kaart, of je begeleid iemand in een rolstoel, dan kost het niets. Kinderen tot en met 3 jaar zijn ook gratis. Van 4 tot en met 12 jaar betaal je 10 euro entree, dit is inclusief de veerpont. Volwassenen betalen 16 euro. Voordeeltip: speciaal voor gezinnen is er de familiekaart á 42,50 euro, hiermee krijg je toegang voor 2 volwassenen en 2 kinderen tot en met 12 jaar. Op de website van het Zuiderzeemuseum kun je zien welke bijzondere tarieven ze nog meer hanteren en als je online een kaartje bestelt krijg je 5% korting. De veerpont stopt bij het NS station én bij de parkeerplaats. Een parkeermunt kost 5 euro.
Dankjewel voor de uitnodiging Zuiderzeemuseum, we hebben een geweldige dag gehad!
Ga jij deze zomer het Zuiderzeemuseum bezoeken?
Lees ook over ons bezoek aan het Spoorwegmuseum, het Nijntje museum of het Maritiem Museum
