“Mama, ik krijg ineens allemaal rare appjes!” Mijn 9-jarige wilde wat fotootjes in de gezinsapp bekijken en blijkt toegevoegd aan een buitenlandse groepsapp over Forex Trading. Blijkbaar hadden we de instellingen niet goed nagelopen, maar gelukkig was ze er zelf ook niet blij mee. Zelf hing ik onlangs uren aan de lijn met T-Mobile vanwege spoofing. Er is een ware spoofing hausse gaande, vertelden ze me daar. Ze hebben er hun handen vol aan om ongeruste klanten zoals ik te helpen. Wat kun je er tegen doen?
Hoe voorkom je dat je kind (of jij zelf) wordt toegevoegd aan rare groepsapps?
- Ga naar Whatsapp.
- Klik op Instellingen.
- Klik op Account.
- Klik op Privacy.
- Klik op Groepen.
- Daar kun je aanvinken wie jou mogen toevoegen aan groepsapps. Alleen je eigen contacten bijvoorbeeld, zoals ik inmiddels bij mijn kinderen heb ingesteld.
Vervolgens heb ik de 3 beheerders van de ongewenste appgroep allemaal geblokkeerd en gerapporteerd. Hoe je dit doet?
- Ga naar de betreffende groepsapp.
- Klik op de naam van de groep.
- Scroll naar onderen waar je de deelnemers van de appgroep kunt zien.
- De beheerders staan als eerste en zijn te herkennen aan de titel ‘beheerder’.
- Tik het profiel aan.
- Scroll naar onderen en klik daar op ‘rapporteer contact’. Je kunt er dan voor kiezen om ook direct te blokkeren.
Overigens zijn sommige wel gewenste groepsapps zo groot of druk, dat ik standaard voor alle groepsapps het signaaltoontje bij nieuwe berichtjes uit heb staan.
Gebeld door een bandje? Over spoofing
Zelf werd ik veel gebeld door cassettebandjes… Je ziet dan een Nederlands nummer in beeld en als je opneemt, hoor je een Engels bandje een rare tekst opzeggen. Hang altijd direct op! Het probleem is, dat wanneer je de oproep mist en je terugbelt… je iemand heel anders aan de lijn krijgt. Meestal een bedrijf, zo komen ze ook aan mijn nummer: via de Kamer van Koophandel pikken ze zo bestaande nummers op. Je denkt dat je terugbelt, maar de persoon in kwestie wist heel niet dat ze je gebeld hadden. Ik sprak bijvoorbeeld een aardige mevrouw van een kapsalon uit Tilburg – niet eens in de buurt van mijn eigen woonplaats en provincie dus. Zij dacht dat ik haar had gebeld en ik dat zij mij had gebeld. Dit bleek niet het geval, er was sprake van spoofing.
Daarom heb ik direct melding gedaan bij mijn provider T-Mobile. Niet dat ik ineens rekeningen krijg van telefoontjes die ik nooit heb gepleegd. Ze vertelden mij dat mijn rekening prima in orde is, er was sprake van spoofing: het LIJKT alsof je door een bepaald nummer wordt gebeld, maar – net zoals spammers met e-mails vaak doen – ze hebben dit aan de voorkant veranderd maar de afzender is een heel ander nummer. Gewoon NEP dus. Maar dat ziet je telefoon niet. Daarom krijg je dus de echte eigenaar van het gebruikte nummer aan de lijn als je terugbelt.
Bij spoofing is iemand dus vermomd als een ander. En zo proberen ze data of geld af te troggelen. Je hebt verschillende soorten:
- Telefoonspoofing (je wordt gebeld door een ander nummer dan het nummer dat in beeld staat)
- Internetspoofing (dan denk je naar 1 site te surfen maar hangt er een foute nepsite tussen)
- Spoofing per mail, whatsapp of sms (je zou dan zogenaamd een pakje ontvangen bijvoorbeeld, klik NOOIT op een link van een afzender die je niet vertrouwd, open liever je browser en ga dan zelf naar de juiste site)
Ik vond zelf de site van Slachtofferhulp met uitleg over spoofing heel duidelijk, ze vertellen je precies wat je zou kunnen doen mocht je er onverhoopt toch ingetrapt zijn. T-Mobile verzekerde mij gelukkig dat als ik de telefoon direct ophang, er niets aan de hand is wanneer ik opgebeld wordt door zo’n raar bandje.
Ook mijn dochters werden door rare nummers gebeld. Nu heb ik door omstandigheden een kort lijntje met de politie, dus de betreffende nummers heb ik direct via whatsapp doorgestuurd naar de recherche en die zijn nagetrokken. Hier bleek eveneens sprake van spoofing, de eigenaren van de telefoonnummers konden niet worden gelinkt aan criminele activiteiten richting kinderen.
Online veilig zijn voor viespeuken
Toch is het – zeker bij kinderen – heel goed om dit soort zaken te bespreken. Check ook regelmatig hun telefoon en de apps die ze gebruiken. Vind je daar verdachte zaken in chats of strafbaar materiaal in woord of beeld? Is je kind slachtoffer van een online viespeuk of ander soortige online crimineel? Staan er apps op die je niet vertrouwd? Reageert je kind ‘betrapt’ als je mee wilt kijken met een chatgesprek of nemen ze wel heel vaak de mobiel mee naar hun slaapkamer? Ga het gesprek aan. Of mocht de schaamte van je kind te groot zijn als er echt iets is: controleer die telefoon! Ik heb enkele jaren terug een uitgebreid artikel over online opvoeden geschreven, lees dat zeker even door als je (bijna) tieners hebt.
Andere leestips:
- Toen kreeg ik een sextortion mailtje…
- Een Youtube-kanaal als baan, hoe gaat dat?
- Leestip: Het Geheim van de Youtube-ster
- Juf Marguerita’s les aan groep 6: over YouTubers en veilig online zijn
- Digitale opvoeding, hoe doe je dat?
Heb je dingen gevonden die je niet vertrouwd? Verwijder – zeker bij je basisschoolkind – de betreffende app. Zo vond ik zelf dingen als Gatcha Life, Snapchat, TikTok en Zepeto op een bepaald moment niet meer ok. Vind je strafbaar materiaal op de telefoon van je kind? Denk aan een blootfoto waarmee je kind gechanteerd zou kunnen worden, of bijvoorbeeld bedreigingen richting politieke figuren (in de kranten lees je dat doodsbedreigingen vaak van kinderen afkomstig zijn). Bel de politie. En leg uit aan je kind waarom je dit doet en waarom dit jouw verantwoordelijkheid als opvoeder is: je wilt je kind beschermen.
Er wordt dan een afspraak gemaakt om de telefoon door de digitale recherche te laten bekijken en je krijgt instructies om bepaalde zaken digitaal veilig te stellen. Zo kunnen daders (of mensen die je kind ergens toe aanspoorden) mogelijk worden opgespoord en gestraft. Mits ze deze kunnen vinden. Reken er wel op dat je kind de telefoon een maandje kwijt is. Dat is – naast de schaamte van het incident waarop ze betrapt zijn – al best een straf tegenwoordig. En eigenlijk ontkomt geen enkel kind er aan om een keer iets naars mee te maken, want deze generatie groeit er mee op. Als ouder kun je ze daarom het beste zo goed mogelijk begeleiden en hopen dat de boodschap goed is aangekomen…
Wist je dat de leeftijd van slachtoffers van online kindermisbruik steeds jonger wordt? De zedenpolitie geeft aan dat dit enkele jaren geleden nog vooral kinderen van 13+ betrof. Anno 2021 gaat het om kinderen van 10+. Net als met aankleden, netjes leren eten en tandenpoetsen, is ook het omgaan met de mobiele telefoon daarom een belangrijke taak in de opvoeding.
Een handig boek met uitleg is dit:
Heb jij al eens met één van bovenstaande punten te maken gehad? Hoe is het afgelopen?
