Je out-of-the-box kind helpen met leren

Heb jij ook een out-of-the-box kind? De mijne past al weer heel wat jaartjes niet meer in de box, maar onderzoek wijst nu uit dat ze ook niet in het ‘gewone kind’ doosje past. Dat is leuk, want ik heb altijd al geweten dat ze speciaal was. Maar het is ook lastig, want gewone les- en leermethodes werken dus niet. Het werkgeheugen werkt niet mee.

werkgeheugen

Het werkgeheugen is de plek in je hoofd waar verbanden worden gelegd tussen alle informatie die er al is opgeslagen. En dít stukje – dus niet het IQ – bepaalt jouw succes op school. Een slecht werkgeheugen zie je vaak terug bij kinderen met ADHD, dyslexie en dat soort zaken.

Wat is doet het werkgeheugen?

Eigenlijk heeft het werkgeheugen 4 belangrijke componenten. (In dit artikel van Smartonderwijs leggen ze het uit.) :

  • Opslaan van geluid: klanken, woorden, muziek
  • Opslaan van beeld: plaatjes, gezichten
  • Aansturing van aandacht
  • Buffer: deze maakt informatie begrijpelijk en voegt alle opgeslagen informatie samen zodat je problemen kunt oplossen en eerdere ervaringen kunt herbeoordelen op basis van iets nieuws dat je hebt geleerd

Zo’n 10% van alle kinderen heeft problemen met één of meer componenten van het werkgeheugen. De meerderheid hiervan heeft problemen met lezen of rekenen: 85% met lezen óf rekenen en 70% met lezen én rekenen. Je kind kan dus heel slim zijn, maar door een zwak werkgeheugen zie je dat niet terug in de leerprestaties op school. Alles hangt hierbij samen met de manier van instructie.

Hoe gaat dat in groep 4?

Wij zijn er net achter dat het werkgeheugen de reden is waarom ons meisje op school vastloopt. Groep 4 is het jaar dat je werkgeheugen voor het eerst écht aan de bak moet en zaken als dyslexie pas voor het eerst goed getoetst kunnen worden. Bij een dyslexie diagnose, krijgt je kind meer tijd voor bepaalde toetsen. Ook later op de middelbare school. Zover zijn we echter nog niet. We staan aan het begin en dat is – in ons geval – de conclusie dat IQ en capaciteit van het werkgeheugen nogal ver uit elkaar liggen. Je kunt je dan goed voorstellen dat je kind er ‘last’ van heeft: één deel van je hoofd is een raceauto, het andere deel kan niet harder dan de stadsbus. En de stadsbus die overal stopt, dat is hoe je het op school doet. Hoe kunnen we de chauffeur een handje helpen?

Hoe ruim ik het vastlopende werkgeheugen uit de weg? 

Als je kind een opdracht krijgt, is het de vraag of deze ‘aankomt’. Dat wordt nu dus steeds gecheckt. Heeft je kind de vraag gehoord? Dat doet er niet toe. Weet je kind wat de opdracht is? Daar gaat het om! Kun je vertellen wat je nu moet doen? En wat de stappen zijn van deze opdracht.

Is een taak teveel voor het werkgeheugen? Dan slaat dat op tilt en dat resulteert bij mijn dochter in een ‘freeze frame’. De computer is vastgelopen, soms weet de computer dat deze is vastgelopen en soms niet. Iemand moet even op control-alt-delete drukken om in taakbeheer het werkproces af te sluiten. Op school is dat een kind dat voor zich uit staart of met haar benen wiebelt. Thuis is dat een kind dat in haar ondergoed zit te bibberen, omdat ze even niet meer weet wat ze aan het doen was: aankleden.

Dus wat doe je dan? Helpen bij het plannen, organiseren en uitvoeren van de taken die het kind heeft. Naast de kladblaadjes met stappenplannen, afvinklijstjes, kalenders en steeds de stappen herhalen van de dingen die gedaan moeten worden… gaan we voor creativiteit. Je onthoud zelf ook dingen beter als het een bijzondere belevenis was, toch?

Onderzoeker Annelie van Praktijk Sherpa heeft voor de basisschool en thuis al wat punten op een rij gezet:

  • Aanmoediging helpt.
  • Taalspelletjes maken de stof leuker (denk aan deze review van de Gorgels).
  • Remedial Teaching.
    School is gestart met BOUW! een programma dat eventuele dyslexie in kaart brengt en het kind traint. Mijn dochter vindt de 1-op-1 aandacht van de tutor heel erg leuk, maar van een ouder wiens kind al 2 jaar met dit programma werkt hoorde ik dat er op een bepaald moment weerstand bij haar kind én haarzelf als begeleidende ouder ontstond, wat het lastig maakte.
  • Voorlezen-nalezen of voorlezen-doorlezen-koorlezen, waarbij je de fouten die het kind maakt niet verbetert.
  • Geef 1 opdracht per keer.
    Op school krijgt ze nu toetsen 1 op 1 van de juf en niet klassikaal met de rest. In een klas van 17 kinderen, kan dat gelukkig ook.

Creativiteit werkt

Zelf heb ik gemerkt dat creativiteit werkt. Zo kunnen we haar beter helpen bij automatiseren en ander huiswerk. Hoe kun je dat doen?

  • Leesbingo.
    Op Pinterest kun je allerlei leuke leesbingo’s vinden. Kinderen met leesproblemen moeten vooral veel herhalen. Heeft jouw kind weerstand om samen met een boekje te zitten? Herkenbaar. Print een leesbingo met gekke opdrachten en bedenk samen wat de beloning is als alles is afgevinkt. Hier een leuk voorbeeld van een leesbingo die mijn oudste dochter eens meekreeg. 
  • Creatieve spiekbrief.
    Voor het oefenen van de tafels maak je een vrolijke spiekbrief. Schrijf onder elkaar en door elkaar in allerlei kleurtjes met leuke letters de tafel op die je kind moet leren. Het kind vult zelf de antwoorden in. Schrijf de tafel op de banaan die je kind als 10-uurtje mee naar school krijgt, ook hier vult het kind zelf de antwoorden in. Herhaling, herhaling, herhaling… maar wel geinig gebracht!
  • TikTok.
    Wat moet je kind leren? Is hier een liedje van? Kun je zelf een verhaaltje spelen of een tekening maken? Zet dat in een filmpje. TikTok is heel populair bij jonge kinderen en je maakt er eenvoudig de grappigste filmpjes mee, die je weer naar je kind kunt appen.
  • Handpoppen.
    De poppenkastpoppen spelen schooltje. Jij bent een pop, je kind is een pop. Samen maak je een grappig verhaaltje met de lesstof. Zo creëer je wat afstand en als de pop een verkeerd antwoord geeft, komt het omdat het een ‘domme pop’ is en ligt het niet aan je kind (die eventueel in poging 2 het juiste antwoorden kan geven óf je kind speelt de leraar pop).
  • Rekenen in de keuken.
    Breuken oefen je bijvoorbeeld in de keuken. Hak die komkommer maar in 4 stukken, wat is 1 vierde deel? Kun je ook met het zakgeld doen, geld spreekt meer aan dan een taartdiagram.
  • Flitskaartjes.
    Onderweg of gewoon thuis zijn flitskaartjes een handig én leuk hulpmiddeltje. Wij hebben allerlei kaartjes van De Bijlesmeester (lees hier de blog) op het gebied van spelling, aardrijkskunde en de Engelse taal. Je kunt hier leuk samen quizje mee spelen. Maak het nog spannender door bijvoorbeeld elementen van een al dan niet verzonnen televisiequiz in te brengen (verliezer neemt een likje van iets heel vies óf positiever: de winnaars mogen snoepie happen of 5 minuten gamen).

Hoe dan ook: bij normale kinderen werkt het beter als je de stof leuker aanbiedt, bij kinderen met een minder werkgeheugen is het nog belangrijker om buiten de gebaande paden te kijken. Hoe gek of grappig kun je een ‘saaie’ leeropdracht maken? Op Instagram zal ik foto’s delen van mijn eigen creatieve vondsten, volg je me daar al? @marstyle78

Ik ben best creatief, maar wij staan natuurlijk pas aan het begin en zijn voorlopig nog niet door de trukendoos heen. Op school doen ze bijvoorbeeld ook bewegend leren, maar bij mijn dochter werkt dit niet om het werkgeheugen te omzeilen. Wij moeten de triggers vooral in het visuele en spelelement gaan zoeken.

Welke foefjes gebruik jij om een beleving van huiswerk te maken omdat je kind het anders niet oppikt?

Blogger

Marguerita

Over Marstyle

Hai, ik voel me een glitterkanon en probeer met mijn blog jouw leven op te leuken of in ieder geval een bende van glitters achter te laten Net hoe je het bekijkt. Mijn besluit is om na allerlei shit alleen nog maar door het leven te sprankelen en door mee te lezen kun jij dat ook! Mijn naam is Marguerita, ondernemer en co-ouder van 2 leuke dochters van 11 en 12 jaar. Je leest hier over intens genieten van het leven na longcovid, fijne perks, bijzondere ervaringen en de band versterken met je tieners.

Ik geef met mijn blog graag meer vuur aan je leven!

Design en lifestyleDesign en lifestyle

Recente Blogs

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Download de Marstyle App.