Zorgen om de online veiligheid van je kind?

Vorige week was ik op school voor een wensen en verwachtingen avond. Tijdens één van de discussiepanels hadden we het over opvoeding en in hoeverre school zich daarmee mag, moet of kan bemoeien. Eén van de aanwezige juffen gaf aan dat ouders haar vroegen wat er op school aan digitale opvoeding wordt gedaan, terwijl kinderen vooral thuis online zijn… Ik wees haar op mijn eerdere artikel met tips voor het bespreekbaar maken van wat je kind online wel of niet mag en waarom.  Bij deze aanvullende tips, want meer dan de helft van ouders is bang dat hun kinderen online worden gepest!

De bron van mijn vorige artikel was Norton by Symantec en enige tijd geleden ontving ik aanvullende onderzoeksresultaten. Over online pesten dit keer. Want nu je weet wat je kunt doen om je kind verstandig om te laten gaan met internet en hoe je ervoor kunt zorgen dat je kind het vertelt als het zich ongemakkelijk voelt bij dingen die hij op het scherm voorbij zag komen, wil je natuurlijk ook inzicht in wat te doen als het een stap verder gaat dan een fout plaatje onder ogen krijgen!

Meer dan zeven op de tien Nederlandse ouders (73 procent) maakt zich zorgen over de veiligheid van hun kinderen op het internet, meldt Norton. Meer dan de helft is bezorgd dat hun kinderen mogelijk worden gepest of geïntimideerd (57 procent) of worden meegelokt door een vreemde (60 procent).

Gevaar hoort bij opvoeden, ook online, maar je wilt natuurlijk graag je kind beschermen. In dit artikel lees je wat je kunt doen.

Cyber Security Rapport

Volgens het Norton Cyber Security Insights Report, een enquête onder bijna 21.000 ouders wereldwijd, denkt bijna de helft (48 procent) dat hun kinderen tegenwoordig eerder online worden gepest dan op het schoolplein. Ook geeft driekwart van de ouders aan dat kinderen nu veel meer worden blootgesteld aan online gevaren dan vijf jaar geleden. Dat lijken mij logische conclusies, tegenwoordig hebben veel jonge kinderen al een eigen smartphone of tablet met bijbehorende toegang tot internet waar de ouders niet continu zicht op hebben.

Vijf jaar geleden kwam er hier denk ik voor het eerst een tablet in huis en werd ik zelf voor het eerst lid van Facebook… ik bedoel maar! Gaat zo snel allemaal. Mijn kinderen kunnen zelfs via Siri met spraakopdrachten de televisie bedienen, die antwoorden voor ze opzoekt op internet. En op het “ik hou van jou” van mijn grappende meisjes, geeft de robot steeds weer een ander cynisch antwoord… Hij hoeft maar één woordje verkeerd te interpreteren en je krijgt de raarste zoekresultaten in beeld. In de fase van online pesten zijn we nu nog niet, maar wat ga ik doen als de oudste een eigen e-mail adres wil?

Waar zijn we als ouders allemaal bang voor?

Naast cyberpesten maken wij ouders ons voornamelijk zorgen dat de kinderen misschien:

• Schadelijke programma’s of apps downloaden (43 procent).
• Te veel persoonlijke informatie aan vreemden geven (38 procent).
• Iets plaatsen wat in de toekomst van negatieve invloed kan zijn op banen of een studie (33 procent).
• Online iets zeggen of doen wat het hele gezin kwetsbaar maakt (25 procent).

Toch al jong online

Ondanks deze bezorgdheid laat een kwart van de ouders hun kind al op vroege leeftijd het internet gebruiken (voordat een kind zes jaar is). We hebben er wel regels voor, maar dankzij YouTube vallen wij als gezin denk ik ook onder die kwart. Ze hebben ook weleens Messenger geopend om lettertjes te typen, dat is ook online zijn.

Hoewel de meerderheid van de ouders preventieve maatregelen neemt om hun kinderen online te beschermen, doet iets meer dan 1 op de 10 (11 procent) niets. Onder maatregelen vallen: het beperken van toegang tot bepaalde websites en apps (43 procent) of het uitsluitend toestaan van internettoegang onder ouderlijk toezicht (40 procent).

Taak voorlichting ligt bij de ouders!

Om op de vraag van de leerkracht die ik vorige week sprak terug te komen, kunnen we stellen dat school een rol kan spelen maar de echte verantwoordelijkheid ligt bij de ouders! Om maar even een expert aan het woord te laten, quote ik de uitspraak van Robert den Drijver, Territorium Manager Benelux bij Norton in het persbericht:

“Ouders spelen een belangrijke rol in het voorlichten van hun kinderen over de grenzen van acceptabel en veilig internetgebruik. Een open gesprek over online ervaringen is de eerste stap in het beschermen van kinderen. Het internet is een waardevolle bron voor de ontwikkeling van kinderen en onze kinderen kennen geen wereld zonder internet. Voorkomen dat kinderen online gaan is niet per se de oplossing. We moedigen ouders dan ook aan huisregels op te stellen over internetgebruik op basis van de leeftijd van de kinderen en met hen te praten over hun online ervaringen.”

Praat er over

Praten over online etiquette, veilige internetgewoonten, online ervaringen en cyberpesten hoeft niet moeilijk te zijn. In mijn vorige artikel deelde ik de tips van Norton al om hierover een gesprek te starten zonder dat je kind dichtklapt. Maar Norton wil ouders ook helpen om tekenen van cyberpesten te herkennen (deze link gaat naar hun cyberbullying guide, in het Nederlands, tip om te bekijken ook voor leerkrachten die iets met dit thema willen in de klas) en hen aan te moedigen om met hun kinderen te praten en ‘netiquette‘ op te stellen.

Duidelijke tekenen van cyberpesten zijn onder andere:

• Nerveus gedrag bij het ontvangen van een bericht of e-mail.
• Het niet meer gebruiken of te veel gebruiken van hun apparaten.
• Excuses maken om niet naar school te hoeven, steeds slechtere cijfers of veranderd gedrag.
• Verdedigen of geheimhouden van online activiteiten of het verwijderen van sociale media-accounts.
• Zich terugtrekken van familie en vrienden.
• Fysieke symptomen zoals slecht slapen, buikpijn, hoofdpijn en aankomen of afvallen.
• Boos, gefrustreerd of verdrietig zijn, vooral na het gebruik van internet of na het controleren van zijn/haar apparaten.

Tips voor ouders om veilig online gedrag van kinderen te bevorderen:

1. Stel online etiquette op samen met de kinderen. Deze richtlijnen omvatten onder andere hoelang ze online mogen, welke websites veilig zijn of welke taal gepast is bij het chatten. Hoe duidelijker de regels en afspraken, hoe minder ruimte voor discussie en hoe makkelijker je deze regels dus kunt hanteren.
2. Stel huisregels op voor kinderen voor online communicatie, downloaden, websites die veilig zijn en cyberpesten. Een daling in negatieve online ervaringen hangt nauw samen met huishoudens waarin een open dialoog wordt gehouden met kinderen over online veiligheid. Blijf dus met je kinderen in gesprek, toon interesse.
3. Leer jonge kinderen dat ze sterke en unieke wachtwoorden moeten gebruiken voor al hun accounts en dat ze wachtwoorden nooit mogen delen, ook niet met hun vrienden. Bij ons nog niet helemaal van toepassing, maar de oudste weet wel het wachtwoord van papa’s computer en heeft zelf meegedacht over het wachtwoord van haar My Little Pony Club account. Dat was een mooie gespreksopening over het hoe en waarom van wachtwoorden, ook op jonge leeftijd (mijn dochter was toen 5) kun je daar al over praten.
4. Bespreek de risico’s van het plaatsen en delen van persoonlijke informatie, video’s en foto’s, vooral op sociale media. Ouders moeten ervoor zorgen dat hun kinderen niets plaatsen dat hun veiligheid in gevaar brengt of waar ze spijt van kunnen krijgen wanneer ze ouder zijn. Als blogger ben ik zelf ook veel bezig met die afweging, wat zeg ik wel of niet over de kinderen. Welke beelden en filmpjes van de kinderen mogen wel of niet online?
5. Kinderen kopiëren vaak het gedrag van hun ouders, dus ouders worden aangemoedigd om het goede voorbeeld te geven en hun kinderen te leren veilig online te surfen.
6. Moedig kinderen aan na te denken voordat ze klikken; herinner je kinderen eraan om niet op links te klikken die hen naar gevaarlijke en ongepaste sites kunnen doorsturen.
7. Gebruik een beveiligingssoftware-oplossing (bijvoorbeeld Norton Security), voor alle apparaten in het huishouden – van tablets tot smartphones, laptops en desktops.
8. En het allerbelangrijkste, moedig open en voortdurende gesprekken aan over het gebruik van internet en ervaringen en blijf deze voeren met je kinderen. Mijn blog werd vandaag bijvoorbeeld gevonden op de zoekterm ‘sinterklaas is nep’ en die komt vast niet van een volwassene…

Ik vind het goede tips en heel fijn dat Norton met dit onderzoek ook meteen een stukje voorlichting oppakt. Het is een onderwerp dat leeft, maar hoe je dit nu aanpakt daar lees je weinig over. Dat blijkt wel als sommige ouders die verantwoordelijkheid bij de leerkrachten op school dumpen. Voor mijzelf zaten er wat “oh ja’s” tussen, van die dingen die je eigenlijk wel weet maar pas bedenkt dat je ze ten uitvoer moet brengen als je ze ineens in een rijtje tips ziet staan. Gaan we mee aan de slag dus! En wel voordat de meisjes echt zelfstandig gaan surfen, net als bij deelname aan het verkeer moet je online eerst je kinderen bij de hand nemen.

Wisten jullie hoe je cyberpesten herkent? En heb jij al eens met je kinderen gesproken over zaken als wachtwoorden en wat je wel of niet online tegen elkaar kunt zeggen of kunt delen?

Uitgelichte afbeelding: Shutterstock